سنسور میل لنگ
سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ
سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ (Crankshaft position sensor) که Engine Speed Sensor یا ESS نیز نامیده می شود یک قطعه الکتریکی نسبتاً مدرن در موتورهای درون سوز است که داده های موقعیت مکانی پیستون و سرعت دورانی میل لنگ را بدست می آورد.
این داده ها به قسمتی به نام واحد فرمان موتور منتقل شده و موتور از آنها برای مدیریت زمان در سامانه جرقه زنی و دیگر فرایندها استفاده می کند.در نسل قبلی خودرو ها قبل از اینکه حسگر موقعیت الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد ، دلکو وضیفه تنظیم زمان جرقه زنی را در موتور بر عهده داشت.
این سنسور ممکن است در جلوی موتور و نزدیکی پولی میل لنگ یا در قسمت عقب موتور روی پوسته کلاچ و در نزدیکی فلایویل قرار گرفته باشد که وضعیت میل لنگ را نسبت به نقطه مرگ بالا تعیین و علائم را به ای سی یو ارسال میدارد.ای سی یو برای پاشش صحیح و جرقه صحیح از این علائم استفاده می کند.
وظایف سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
– اعلام حرکت فلایویل به ECU که می تواند منتج از انجام استارت و یا هل دادن خودرو در دنده باشد تذکر مهم بنا به ویژگی بالا خودرو های انژکتوری را با هل دادن نیز می توان روشن نمود که البته ما آن را در پژو توصیه نمی کنیم .زیرا در خودرو پژو که تسمه لاستیکی دندانه دار استفاده شده ،ضربه محکم رها کردن ناگهانی پدال کلاچ می تواند با توجه به اینرسی میل سوپاپ باعث در رفتن یک یا دو دندانه تسمه از روی دندانه های پولی شود و در این حالت خودرو بدون اینکه ایرادی را توسط دستگاه های عیب یاب اعلام کند دیگر قابل تنظیم نخواهد بود.
1. تشخیص نقطه مرگ بالا (T.D.C) یا همان جرقه زنی
2. تشخیص دور موتور
3. تنظیم آوانس جرقه
4. تنظیم دور آرام موتور
1-1اعلام نقطه مرگ بالا به ECU جهت تحریک آن به صدور دستور های پاشش انژکتور و ایجاد جرقه.
2- 2اعلام دور موتور به دورسنج از طریق ECU.
3- 3ارائه آوانس استاتیکی به ECU.
بصورت خلاصه محاسبه زمان جرقه ، محاسبه و تنظیم دور آرام ، تشخیص حالت موتور از وظایف و کاربردهای اصلی سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ است.
طرز کار سنسور دورموتور
در حالتی که سنسور روی پوسته ی کلاچ قرار گرفته بر روی فلایویل دو دنده خالی وجود دارد(جای 60 دنده هست ولی 58 دنده وجود دارد).حین کارکرد موتور زمانی که دنده ها از مقابل سنسور مغناطیسی عبور کردند.(سنسور از یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ تشکیل شده) میدان مغناطیسی آن تغییر کرده ولتاژ مناسبی را ایجاد می کند.ولتاژ خروجی از این سنسور توسط ای سی یو برای تعیین وضعیت مناسب سوخت و جرقه موتور مورد استفاده قرار می گیرد.فلایویل موتورهای انژکتوری دارای دو ردیف چرخ دنده است.یک ردیف مخصوص درگیر شدن با دنده استارت بوده و ردیف دیگر که فاقد دو دندانه است برای فعال کردن سنسور دور موتور مورد استفاده قرار می گیرد
این سنسور با داشتن دو پایه ارتباطی بهECU می تواند بصورت امواج شبه سینوسی اطلاعات مربوط به دور لحظه ای موتور را بهECU ارسال می کند. این سنسور درست در بالای سر چرخ دنده های فلایویل دور موتور قرار گرفته است.انتهای این سنسور القایی حساس که واحد آهنربای دائم و یک سیم پیچ است با چرخ دنده های فلایویل دور موتور که کمی جلوتر از فلایویل اصلی موتور است چند میلیمتر فاصله دارد. این فلایویل شامل۶۰ دنده منظم است که دو دندانه آن را برداشته اند.
–
در هنگام چرخش فلایویل به ازای گذشت هر دندانه از جلوی سنسور یک پالس شبه سینوسی در سنسور تولید شده و بهECU ارسال می شود لذا اولین چیزی که این سنسور بهECU اعلام می کند حرکت فلایویل که معمولا توسط استارت ایجاد می شود. این نقطه تنها نقطه اشتراک استارت و سیستم انژکتور موتور است و در حالت کلی ارتباط مستقیمی بین این دو وجود ندارد.حین چرخش فلایویل هنگامی که دو دندانه پاک شده به سر انتهایی سنسور رسید دو پیستون۱و۴ در نقطه مرگ بالا هستند و چون در این لحظه هیچ سیگنالی ارسال نمی شود و بدین ترتیب ECU متوجه می شود و با فهال کردن کویل و انژکتورها دستور جرقه و پاشش سوخت را می دهدو همینطور پس از۱۸۰درجه که نقطه مرگ پیستون۲و۳است همین عمل برای آنهاانجام می شود.
–
در حذف کردن دو دندانه به جای یک دندانه باید دقت کرد. دو دندانه حذف شده با احتساب ۶۰ دندانه در ۳۶۰ درجه شامل ۱۲ درجه می شود.این به این معنی است که ECU 12درجه قبل از نقطه مرگ بالا سیگنال را می گیرد(آوانس استاتیکی خودروها در حدود ۸الی۱۰درجه است). اگر یک دندانه پاک شود آوانس استاتیکی ۶درجه خواهد بود اما حالا آوانس استاتیکی ۱۲درجه است ولی ۱۰درجه آوانس توسط ECU تایید می شود.
سنسور دور موتور در کجا قرار می گیرد
محل قرارگیری این سنسور روی پوسته کلاچ مقابل فلایویل است. فاصله نوک سنسور تا دندانه های فلایویل حدود 1 تا 0.5 میلی متر می باشد و غیر قابل تنظیم است.
این داده های ارسال شده علاوه بر تنظیم دور موتور باعث می شود تا ECU ، زمان دقیق جرقه زنی در موتور را نیز بدست آورده و از این طریق زمان دقیق پاشش سوخت را به انژکتورها اعلام نماید. در نسل های پیشین خودروها، وظیفه بدست آوردن زمان دقیق جرقه زنی بر عهده دلکو بود که باعث ایجاد مشکلاتی می گردید. به طور کلی محاسبه دور موتور، تنظیم دور موتور آرام و ارسال اطلاعات زمان جرقه زنی، از وظایف اصلی سنسور موقعیت می باشد. در ذیل نیز وظایف این قطعه حیاتی در موتور خودرو شرح داده شده است.
عیوبی که در صورت خرابی سنسور به وجود می اید
روشن نشدن خودرو به دلیل ارسال نشدن سیگنال ها به ECU برای پاشش سوخت
نمایش ناصحیح دور موتور خودرو در زمان روشن بودن ماشین.
بالا نرفتن دور موتور از یک حد خاص مثلا ۳۰۰۰ دور در دقیقه و یا انجام عمل CUT OFF در دوری پایین تر از ۶۰۰۰ دور
ثابت ماندن یا حرکت نکردن دور سنج از یک دور موتور مشخص. قطع شدن پمپ بنزین هنگام استارت
نکته: در خودروهای که دارای سنسور میل سوپاپ هستند باسوختن این سنسور خودرو روشن میشود ولی دور موتور از ۳٫۵ الی ۴٫۵ بالاتر نمیرود.
نوع القائی و مغناطیسی این سنسور که در اکثر خودروهای ایرانی متداول است بدلیل سادگی (آهنی ربا،هسته آهنی،سیم پیچ) معمولاً خرابی ندارد و فقط بخاطر قرار گرفتن بالای فلایویل ممکن است با براده آهن و گریس و روغن کثیف شود که بسادگی قابل تمیزکردن است.
روش تعمیر و تعویض سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ
تعمیر و تمیز کردن : سنسوردور موتور را خارج کرده ونوک ان را از ذرات براده اهن وکربن وروغن تمیز کنید.
تعویض : سنسوردور موتور را با سنسور نو جایگزین کنید.
شناسایی عیب هایی که در صورت خرابی کامل قطعه که به خاطر عواملی مثل شکستن نوک سنسور (که اغلب به خاطر شکسته شدن فنرهای صفحه کلاچ و برخورد آهن ها با نوک سنسور بوجود می آید) یا قطعی در سیم پیچ سنسور ایجاد می شود خودرو روشن نخواهد شد.(در خودروهایی که دارای سنسور میل سوپاپ هستند خودرو روشن می شود اما بد کار میکند و به خوبی گاز نمی خورد)
در صورت آلودگی سنسور با براده های آهن و روغن و گریس ممکن است خودرو در دور آرام بد کار کند .گاهی براده های آهن داخل پوسته گلدانی گیربکس بر اثر چرخش فلایویل و صفحه کلاچ به صورت غباری روی سنسور جمع می شود(بخاطر خاصیت آهن ربایی قطعه).تجمع بیش از حد براده ها بر روی سنسور باعث ایجاد و ارسال پالس های اشتباه به ECU می گردد و در تهایت باعث بد کارکردن خودرو در دور آرام می شود.
در صورتی که عقربه دور موتور به طور غیر معمول حرکت کند (شلاق زدن) و یا خودرو دچار کپ کردن یا (Cut Off) بی موقع شود (مثلا در دور 3500) سنسور باید چک شود.
تست اهمی سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
یک سر اهم متر را به پایه یک و سر دیگر را به پایه 2 وصل می کنیم و اهم را می خوانیم. در پژو405 و پارس و سمند 300 تا 400 اهم و در پراید 320 تا 400 اهم و در پژو 206 بین 200 تا 400 اهم باید باشد ، در غیر این صورت خراب است.
روش تست ولتاژی (AC)
ابتدا سوکت قطعه را از دسته سیم جدا می کنیم و یک سر پروپ ولت متر را که در حالت AC قرار داده ایم به پایه یک و سر دیگر آن را به پایه دو سوکت سنسور اتصال می دهیم.سپس به خودرو استارت زده و در حین استارت زدن ولتاژ خروجی را چک می کنیم. ولت متر باید ولتاژی در حدود زیر نشان دهد :
پژو 206 : بالای 5 ولت
کلیه خودروهای ایران خودرو : بالای 2 ولت
کلیه خودروهای سایپا : بین 2.5 تا 5 ولت
نکات :
• این سنسور منبع تغذیه ولتاژ نداشته ،خود تولید ولتاژ می کند
• فاصله سنسور دور موتور را از دندانه های فلایویل تغییر ندهید
• وقتی دو دندانه خالی جلوی سنسور می رسد ایجاد تغییر شار مغناطیسی می کند و همزمان پیستون 1 و 4 به نقطه مرگ بالا (T.D.C) می رسند.در این حالت پیستون 1 در حالت انفجار و پیستون 4 در حالت ابتدای زمان مکش قرار دارد.
• در سیستم انژکتوری بعضی از سنسورها سنسور کمکی دارند که در صورت خراب شدن یک سنسور ECU اطلاعات لازم را از سنسور دیگر کسب می نماید.
• در خودروهایی که مجهز به سنسور میل سوپاپ هستند این سنسور ،سنسور کمکی سنسور دور موتور می شود.
• یکی از سریع ترین روش های عیب یابی این سنسور به این صورت است که :
اگر خودرو روشن نشد برای آزمایش این که بدانیم این سنسور کار می کند یا نه ،سوییچ را باز کرده، و به صدای کارکردن پمپ بنزین گوش می کنیم.صدای پمپ بنزین 3 تا 5 ثانیه به گوش می رسد و بعد قطع می شود و بعد استارت می زنیم.اگر در حین استارت زدن صدای کارکرد پمپ بنزین به گوش نرسید نشان از خرابی این سنسور دارد.
اولین دیدگاه را ثبت کنید